MOOD-Sense: Sensoren in de dementiezorg

Op dit moment is er een groot tekort aan zorgpersoneel: de zorg komt 43.000 paar handen tekort. Dit tekort groeit de komende jaren naar schatting tot 190.000 in 2034. Ondanks dit tekort moet kwalitatief goede zorg beschikbaar blijven voor iedereen.

Onder andere mensen met dementie hebben intensieve zorg nodig. In een later stadium van de ziekte vertonen ze vaak onvoorspelbaar en onbegrepen bedrag, waardoor verpleegkundigen de patiënten constant in de gaten moeten houden. Dit toezicht wordt bemoeilijkt door het tekort aan gekwalificeerde verpleegkundigen.

Technologische innovaties kunnen een uitkomst bieden en daar werkt dit project aan.

Technische oplossingen kunnen een uitkomst bieden bij het tekort aan zorgpersoneel. Eén van deze oplossingen is een early warning system voor onbegrepen gedrag van mensen met dementie in verpleeghuizen. Sensoren geven verpleegkundigen een seintje als de patiënt dat gedrag vertoont. Dit is beter voor de bewoners en de medewerkers. Zorgmedewerkers hoeven bewoners niet de constante tijd in de gaten te houden, en bewoners hebben meer privacy.

Het onderzoek is een samenwerking tussen kennisinstellingen en zorginstanties in Noord-Nederland, waaronder de Hanzehogeschool Groningen, Universitair Netwerk Ouderenzorg UMCG (UNO-UMCG) en Zonnehuisgroep Noord. Het onderzoek is opgestart in september 2020 en een eerste pilot draait momenteel in een instellingen van de Zonnehuisgroep Noord.

Om een passende methode te ontwikkelen, is het belangrijk aan te sluiten op ervaringen uit de praktijk. Daarom is de eerste fase van het onderzoek gefocust op de samenwerking met zorgprofessionals. Door in gesprek te gaan met professionals in de zorg voor dementie patiënten kunnen de onderzoekers beter grip krijgen op de verschillende aspecten en signalen van onbegrepen gedrag. Deze kennis is van onschatbare waarde, en is tot nu toe weinig wetenschappelijk onderzocht.

Daarnaast is geen enkele patiënt gelijk; meneer de Wit geeft andere signalen af dan mevrouw de Bruyn, en zijn gedrag moet ook op een andere manier behandeld en opgelost worden. De onderzoekers gaan in kaart brengen hoe zorgprofessionals omgaan met onbegrepen gedrag voor specifieke patiënten.

De uitkomsten van deze gesprekken worden vertaald in sensortechnologie. Deze worden getest in verpleeghuizen, maar in een later stadium ook in de thuiszorg. Voor de pilot in de thuiszorg zullen de sensoren aangepast moeten worden aan de setting, maar zullen er ook weer interviews plaatsvinden met zorgprofessionals.

In de eindfase worden de pilots geanalyseerd en beschreven in een wetenschappelijke publicatie. De conclusies uit de pilots zullen gebruikt worden voor het perfectioneren van de sensortechologie voor probleemgedrag. Tenslotte worden de bevindingen uit het project gebruikt om scholing te ontwikkelen voor zorgprofessionals en studenten in het mbo en hbo, en zorgprofessionals te trainen in het gebruiken van sensoren bij onbegrepen gedrag.

Een grote impact die dit project zal hebben is een veiligere en betere leefomgeving voor ouderen met dementie. Daarnaast worden zorgprofessionals onderwezen en getraind om deze technologie juist in te zetten, zodat zij de technologie direct kunnen toepassen in hun werk.

De sensortechnologie wordt vervolgens ook verder ontwikkeld voor andere doeleinden in de zorg, maar ook binnen andere gebieden van gezondheid, zoals sportprestaties. De eerste resultaten zijn veelbelovend. Er is onder andere een studentenproject uit voorgekomen: een sensorenkussen genaamd de E-motion chair.

Dit onderzoeksproject biedt oplossingen voor twee concrete en relevante problemen: het tekort aan personeel in de zorg en gebrek aan passende zorg en tijdige signalering van onbegrepen en mogelijk risicovol gedrag. De sensortechnologie biedt zo een oplossing voor grotere, maatschappelijke problemen, als voor individuele vraagstukken.